Sử dụng hóa đơn bất hợp pháp nhiều doanh nghiệp có sai phạm trong việc sử dụng hóa đơn tài chính, song vì chưa lường trước được hậu quả nên chỉ đến khi bị phát hiện mới biết mình vi phạm pháp luật và dẫn tới bị phạt, thậm chí bị truy tố. Những sai phạm bất hợp pháp dù vô tình hay cố ý đều vi phạm vào những quy định pháp luật cấm. Doanh nghiệp có thể tham khảo 10 dấu hiệu hành vi sử dụng hóa đơn bất hợp pháp dưới đây để tránh vướng phải những rắc rối về mặt pháp lý.
1. 10 dấu hiệu hành vi sử dụng hóa đơn bất hợp pháp
Sử dụng hóa đơn bất hợp pháp là việc sử dụng hóa đơn, chứng từ thuộc các trường hợp quy định tại Điều 4, Nghị định 125/2020/NĐ-CP. Trong đó có 7 trường hợp như sau:
(1) Hóa đơn, chứng từ giả.
(2) Hóa đơn, chứng từ chưa có giá trị sử dụng hoặc đã hết giá trị sử dụng.
(3) Hóa đơn đang bị ngừng sử dụng trong thời gian bị cưỡng chế bằng các biện pháp ngừng sử dụng hóa đơn (trừ các trường hợp cơ quan thuế thông báo được phép sử dụng).
(4) Hóa đơn điện tử không được đăng ký sử dụng với cơ quan thuế.
(5) Hóa đơn điện tử chưa có mã của cơ quan thuế đối với trường hợp người bán thuộc diện đối tượng sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế.
(6) Hóa đơn mua hàng hóa, dịch vụ có thời điểm lập hóa đơn từ ngày cơ quan thuế xác định người bán không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
(7) Hóa đơn, chứng từ mua hàng hóa, dịch vụ có ngày lập trước ngày xác định bên lập hóa đơn, chứng từ không còn hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc chưa có thông báo của cơ quan thuế về việc lập hóa đơn, chứng từ không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhưng cơ quan thuế hoặc cơ quan công an, cơ quan chức năng có kết luật đó là hóa đơn, chứng từ bất hợp pháp.
Sử dụng hóa đơn giả là một trong những hành vi sử dụng hóa đơn bất hợp pháp.
MẶT KHÁC, theo hướng dẫn của Cục Thuế tỉnh Bình Định, có thể nhận diện hành vi sử dụng hóa đơn bất hợp pháp qua 10 dấu hiệu sau đây:
(1) Hóa đơn điện tử không được đăng ký sử dụng với cơ quan thuế.
(2) Hóa đơn điện tử giả, chưa có giá trị sử dụng hoặc đã hết giá trị sử dụng; hóa đơn điện tử bị cơ quan thuế quyết định ngừng sử dụng nguyên nhân do nợ thuế.
(3) Hóa đơn điện tử chưa có mã của cơ quan thuế đối với trường hợp doanh nghiệp thuộc đối tượng sử dụng hóa đơn có mã.
(4) Ngày lập trên hóa đơn từ ngày cơ quan Thuế xác định người bán không hoạt động.
(5) Hóa đơn có ngày lập trước ngày cơ quan Thuế xác định không hoạt động nhưng cơ quan Thuế hoặc Công an đã có kết luận là hóa đơn không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn.
(6) Hóa đơn không ghi đầy đủ các nội dung bắt buộc hoặc có dấu hiệu tẩy xóa, sửa chữa không đúng quy định.
(7) Hóa đơn khống: Hóa đơn không có thật một phần hoặc toàn bộ, hóa đơn phản ánh không đúng giá trị thực tế phát sinh hoặc lập hóa đơn không, lập hóa đơn giả.
(8) Hóa đơn có sự chênh lệch về giá trị hoặc sai lệch các tiêu thức bắt buộc giữa các liên của hóa đơn.
(9) Hóa đơn để quay vòng khi vận chuyển hàng hóa trong khâu lưu thông hoặc dùng hóa đơn này để chứng minh cho hàng hóa, dịch vụ khác.
(10) Hóa đơn của tổ chức, cá nhân khác để hợp thức hóa hành vi mua vào hoặc bán ra.
Ví dụ: Công ty A bị cơ quan Thuế xác định là ngừng hoạt động từ ngày 1/6/2023 nhưng vẫn có hóa đơn xuất ngày 15/6/2023. Như vậy trường hợp này sẽ bị liệt kê vào sử dụng hóa đơn bất hợp pháp.
2. Sử dụng hóa đơn bất hợp pháp sẽ bị xử lý như thế nào?
Căn cứ theo Khoản 1, Điều 28, Nghị định 125/2020/NĐ-CP, hành vi sử dụng hóa đơn, chứng từ bất hợp pháp quy định tại Điều 4, Nghị định này sẽ bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, trừ trường hợp được quy định tại Điểm đ, Khoản 1, Điều 16 và Điểm d, Khoản 1, Điều 17, Nghị định này.
Nếu sai phạm dẫn đến làm giảm thuế phải nộp hoặc tăng thuế được miễn giảm thì doanh nghiệp phải chịu xử lý theo hành vi khai sai hoặc trốn thuế.
Sử dụng hóa đơn bất hợp pháp bị phạt 20-50 triệu đồng.
Biện pháp khắc phục hậu quả: Theo Khoản 2, Điều 28, Nghị định 125/2020/NĐ-CP, đối với hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp, doanh nghiệp buộc phải hủy hóa đơn đã sử dụng.
XEM THÊM:
Thời điểm giảm thuế GTGT 8% năm 2022 xuất hóa đơn muộn 2023
3. Phân biệt sử dụng hóa đơn bất hợp pháp và sử dụng bất hợp pháp hóa đơn
Sử dụng hóa đơn, chứng từ bất hợp pháp là hành vi sử dụng hóa đơn, chứng từ thuộc các trường hợp quy định tại Khoản 1, Điều 4, Nghị định 125/2020/NĐ-CP.
Còn sử dụng bất hợp pháp hóa đơn, chứng từ là việc doanh nghiệp sử dụng hóa đơn, chứng từ vào những mục đích bất hợp pháp, điển hình là sử dụng hóa đơn, chứng từ theo các trường hợp quy định tại Khoản 2, Điều 4, Nghị định 125/2020/NĐ-CP
“2. Sử dụng hóa đơn, chứng từ trong các trường hợp sau đây là hành vi sử dụng không hợp pháp hóa đơn, chứng từ:
a) Hóa đơn, chứng từ không ghi đầy đủ các nội dung bắt buộc theo quy định; hóa đơn tẩy xóa, sửa chữa không đúng quy định;
b) Hóa đơn, chứng từ khống (hóa đơn, chứng từ đã ghi các chỉ tiêu, nội dung nghiệp vụ kinh tế nhưng việc mua bán hàng hóa, dịch vụ không có thật một phần hoặc toàn bộ); hóa đơn phản ánh không đúng giá trị thực tế phát sinh hoặc lập hóa đơn khống, lập hóa đơn giả;
c) Hóa đơn có sự chênh lệch về giá trị hàng hóa, dịch vụ hoặc sai lệch các tiêu thức bắt buộc giữa các liên của hóa đơn;
d) Hóa đơn để quay vòng khi vận chuyển hàng hóa trong khâu lưu thông hoặc dùng hóa đơn của hàng hóa, dịch vụ này để chứng minh cho hàng hóa, dịch vụ khác;
đ) Hóa đơn, chứng từ của tổ chức, cá nhân khác (trừ hóa đơn của cơ quan thuế và trường hợp được ủy nhiệm lập hóa đơn) để hợp thức hóa hàng hóa, dịch vụ mua vào hoặc hàng hóa, dịch vụ bán ra;
e) Hóa đơn, chứng từ mà cơ quan thuế hoặc cơ quan công an hoặc các cơ quan chức năng khác đã kết luận là sử dụng không hợp pháp hóa đơn, chứng từ.”
Lập hóa đơn khống là hành vi sử dụng bất hợp pháp hóa đơn.
Nếu bạn có bất kỳ vướng mắc nào về nghiệp vụ kế toán thuế cần tháo gỡ MỜI BẠN THAM GIA ĐẶT CÂU HỎI để giải đáp NGAY LẬP TỨC bởi đội ngũ kế toán trưởng tại Group CỘNG ĐỒNG LÀM KẾ TOÁN: https://www.facebook.com/groups/congdonglamketoan
Trên đây là 10 dấu hiệu hành vi sử dụng hóa đơn bất hợp pháp. Doanh nghiệp cần lưu ý nhận biết để né tránh vì dù vô tình hay cố ý đều vi phạm các quy định về sử dụng hóa đơn, chứng từ.