Việc tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) là nền tảng quan trọng để người lao động (NLĐ) đảm bảo một khoản thu nhập ổn định khi về hưu, nhất là khi tuổi thọ ngày càng tăng. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn thắc mắc trên 60 tuổi có được đóng BHXH không và quyền lợi ra sao khi tiếp tục tham gia. Trong bài viết này, Trung tâm Kế Toán Việt Hưng sẽ giải đáp chi tiết câu hỏi này để giúp bạn hiểu rõ hơn và chủ động bảo vệ quyền lợi của mình.
1. Người trên 60 tuổi có được xem là lao động cao tuổi không?
Theo khoản 1 Điều 148 Bộ luật Lao động 2019, lao động cao tuổi là những NLĐ đã đạt độ tuổi nghỉ hưu theo quy định nhưng vẫn tiếp tục làm việc theo pháp luật lao động. Khoản 2 Điều 169 Bộ luật Lao động 2019 quy định lộ trình điều chỉnh độ tuổi nghỉ hưu như sau:
– Đối với NLĐ làm việc trong điều kiện bình thường, độ tuổi nghỉ hưu được điều chỉnh dần:
- Nam đạt 62 tuổi vào năm 2028.
- Nữ đạt 60 tuổi vào năm 2035.
– Từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của nam bắt đầu từ 60 tuổi 3 tháng, nữ từ 55 tuổi 4 tháng. Mỗi năm sau, tuổi nghỉ hưu của nam tăng thêm 3 tháng, nữ tăng thêm 4 tháng.
VẬY NÊN:
– Đối với lao động nữ, khi vượt quá 60 tuổi, họ được xem là lao động cao tuổi.
– Đối với lao động nam, cần đủ 60 tuổi 3 tháng mới được coi là cao tuổi, tùy thuộc vào năm cụ thể theo lộ trình.
2. Trên 60 tuổi có được đóng BHXH bắt buộc không?
Từ năm 2021, với nam giới, độ tuổi nghỉ hưu bắt đầu từ 60 tuổi 3 tháng, nên nam giới dưới độ tuổi này vẫn có thể tham gia BHXH bắt buộc nếu ký hợp đồng lao động (HĐLĐ) từ 1 tháng trở lên. Trách nhiệm đóng BHXH bắt buộc thuộc về đơn vị sử dụng lao động (NSDLĐ). Trường hợp NLĐ đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng tiếp tục làm việc, việc đóng BHXH phụ thuộc vào tình huống cụ thể:
– TH 1: NLĐ đang hưởng lương hưu
Theo khoản 2 Điều 149 Bộ luật Lao động 2019, NLĐ hưởng lương hưu nhưng vẫn làm việc theo HĐLĐ sẽ được hưởng lương, các quyền lợi khác ngoài chế độ hưu trí. Tuy nhiên, Luật BHXH 2014 (khoản 2 Điều 2) quy định NLĐ đang hưởng lương hưu không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc. Do đó, nếu NLĐ trên 60 tuổi đã nhận lương hưu, NSDLĐ không cần đóng BHXH bắt buộc.
– TH 2: NLĐ chưa hưởng lương hưu
Theo khoản 1 Điều 2 Luật BHXH 2014, NLĐ ký HĐLĐ từ 1 tháng trở lên thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Vì vậy, nếu NLĐ trên 60 tuổi nhưng chưa nhận lương hưu và vẫn làm việc theo HĐLĐ, NSDLĐ phải đóng BHXH bắt buộc.
3. Trên 60 tuổi có được đóng BHXH tự nguyện để hưởng lương hưu không?
Nhiều người trên 60 tuổi thắc mắc liệu họ có thể tham gia BHXH tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu. Theo khoản 4 Điều 2 Luật BHXH 2014, điều kiện tham gia BHXH tự nguyện bao gồm:
– Là công dân Việt Nam, từ 15 tuổi trở lên.
– Không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.
Do đó, NLĐ trên 60 tuổi không thuộc diện BHXH bắt buộc (ví dụ: đã nghỉ việc hoặc không ký HĐLĐ) có thể tham gia BHXH tự nguyện để hưởng lương hưu. Các phương thức đóng bao gồm:
[1] Đóng hàng tháng.
[2] Đóng 3 tháng/lần.
[3] Đóng 6 tháng/lần.
[4] Đóng 12 tháng/lần.
[5] Đóng một lần cho nhiều năm về sau, tối đa 5 năm/lần.
[6] Đóng một lần cho những năm còn thiếu (không quá 10 năm) nếu đã đủ tuổi nghỉ hưu.
4. Các câu hỏi liên quan người lao động tham gia BHXH khi ở độ tuổi trên 60 tuổi
[?] Tôi 62 tuổi, đang hưởng lương hưu nhưng vẫn làm việc theo hợp đồng lao động. Công ty có phải đóng BHXH bắt buộc cho tôi không?
TRẢ LỜI
Không, công ty không phải đóng BHXH bắt buộc cho bạn. Theo khoản 2 Điều 2 Luật BHXH 2014, NLĐ đang hưởng lương hưu không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, dù tiếp tục làm việc theo hợp đồng lao động (HĐLĐ). Tuy nhiên, bạn vẫn được hưởng lương và các quyền lợi khác theo khoản 2 Điều 149 Bộ luật Lao động 2019.
[?] Tôi 63 tuổi, chưa từng tham gia BHXH, giờ muốn đóng BHXH tự nguyện để hưởng lương hưu. Tôi có được tham gia không, và đóng bao lâu thì nhận lương hưu?
TRẢ LỜI
Được, bạn có thể tham gia BHXH tự nguyện. Khoản 4 Điều 2 Luật BHXH 2014 không giới hạn độ tuổi tối đa, chỉ yêu cầu từ 15 tuổi trở lên và không thuộc diện BHXH bắt buộc. Để hưởng lương hưu, bạn cần đóng đủ 20 năm (theo Điều 54 Luật BHXH 2014). Vì bạn đã 63 tuổi (vượt tuổi nghỉ hưu), bạn có thể đóng một lần cho 20 năm (khoảng 95 triệu VNĐ, tính với mức thu nhập tối thiểu 1.800.000 VNĐ/tháng, tỷ lệ 22%) và nhận lương hưu ngay sau khi hoàn tất thủ tục tại cơ quan BHXH.
[?] Tôi 60 tuổi, đã đóng BHXH được 18 năm, nay muốn đóng BHXH tự nguyện để đủ 20 năm. Tôi có thể đóng một lần cho 2 năm còn lại không?
TRẢ LỜI
Có, bạn được phép đóng một lần cho 2 năm còn lại. Theo khoản 4 Điều 2 và Điều 87 Luật BHXH 2014, NLĐ tham gia BHXH tự nguyện có thể đóng một lần cho số năm còn thiếu (tối đa 10 năm) nếu đã đủ tuổi nghỉ hưu. Với lao động nữ, năm 2025, tuổi nghỉ hưu là 56 tuổi 4 tháng (theo khoản 2 Điều 169 Bộ luật Lao động 2019). Vì bạn đã 60 tuổi, bạn có thể đóng một lần khoảng 9,5 triệu VNĐ (2 năm, mức thu nhập tối thiểu 1.800.000 VNĐ/tháng, tỷ lệ 22%) để đủ 20 năm và nhận lương hưu ngay sau đó.
[?] Tôi 60 tuổi, là lao động nữ, đã nghỉ việc và chưa đủ 20 năm đóng BHXH. Tôi có thể tham gia BHXH tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu không?
TRẢ LỜI
Có, bạn có thể tham gia BHXH tự nguyện. Theo khoản 4 Điều 2 Luật BHXH 2014, NLĐ từ 15 tuổi trở lên và không thuộc diện BHXH bắt buộc (như bạn, đã nghỉ việc) được tham gia BHXH tự nguyện. Bạn cần đóng đủ 20 năm (240 tháng) để hưởng lương hưu (theo Điều 54 Luật BHXH 2014). Bạn có thể đóng hàng tháng hoặc đóng một lần cho số năm còn thiếu (tối đa 10 năm) tại cơ quan BHXH hoặc đại lý thu (bưu điện, ngân hàng).
Trên 60 tuổi có được đóng BHXH không nếu chưa hưởng lương hưu, thông qua BHXH bắt buộc (nếu có HĐLĐ) hoặc BHXH tự nguyện (nếu không thuộc diện bắt buộc). Tham gia BHXH không chỉ đảm bảo tài chính khi về già mà còn mang lại nhiều quyền lợi khác. Hãy liên hệ cơ quan BHXH hoặc Trung tâm Kế Toán Việt Hưng để được tư vấn chi tiết và kịp thời đăng ký!