8 Điểm báo cáo tài chính có dấu hiệu bất thường – Ở đâu?

Báo cáo tài chính có dấu hiệu bất thường | Báo cáo tài chính là một trong những báo cáo rất quan trọng thể hiện được kết quả của doanh nghiệp, đây cũng là cơ sở để lãnh đạo doanh nghiệp, nhà đầu tư, ngân hàng,… có thể đưa ra được các quyết định tiếp theo cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Mặc dù báo cáo tài chính rất quan trọng nhưng tính trung thực, hợp lý của báo cáo tài chính đôi lúc không cao vì nguyên nhân xuất phát từ bộ phận kế toán thiếu kinh nghiệm dẫn đến sai sót hay các nguyên nhân khác nhau. Bài viết này Trung tâm đào tạo kế toán Việt Hưng sẽ giúp bạn nhận biết được báo cáo tài chính có dấu hiệu bất thường. 

1. Những động cơ nào xảy ra việc gian lận báo cáo tài chính ?

Khi chúng ta nói về việc đầu tư thị trường kinh doanh thì không thể nào thiếu đội ngũ kế toán, đây là một từ ngữ kinh doanh, hay còn được biết đến là đoạn tóm tắt những gì ban lãnh đạo đơn vị đang muốn truyền tải đến nhà đầu tư

Kế toán chính là bộ phận được hoạt động dựa vào nguyên tắc dồn tích, cẩn thận, phù hợp, và cũng thể hiện ý chí vững mạnh của ban lãnh đạo về những giao dịch kinh tế phát sinh của đơn vị, sẽ có các giao dịch phù hợp với thời điểm xảy ra phát sinh nhưng cũng có giao dịch có tính chủ quan cao nhằm mục đích đạt lợi ích của nhóm liên quan. Và lúc này nhà đầu tư phải đánh giá được tính hợp lý tương đối nhất, mức độ nghiêm trọng của các bút toán phát sinh đó.

Như vậy, gian lận trên báo cáo tài chính là trường hợp những thông tin trê báo cáo tài chính đã bị bóp méo, có sự phản ánh không trung thực về tình hình tài chính doanh nghiệp. Tính không trung thực, hợp lý của báo cáo tài chính là việc không đảm bảo tuân thủ những chuẩn mực kế toán thay vì phản ánh chính xác các thông tin về giá trị đơn vị đúng như mong đợi của thị trường tài chính.

2. Những dấu hiệu bất thường trên Báo cáo tài chính có dấu hiệu bất thường của doanh nghiệp

Những con số trên báo cáo tài chính sẽ không biết nói dối. những con số này sẽ thể hiện được cho sự thịnh vượng hay là suy vong của đơn vị nhưng chúng có thể cho chúng ta thấy được sự bất thường trong một đơn vị. Có nhiều người chỉ đơn giản là mở ra, tìm kiếm và đánh giá ở chỉ tiêu doanh thu, lợi nhuận hay là dòng tiền. nhưng báo cáo tài chính có thể thể hiện được điểm đen ở báo cáo tài chính công. Một số dấu hiệu bất thường trên báo cáo tài chính chúng ta cần nắm vững:

2.1 Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu có sự tăng lên

Đây được xem là yếu tố quan trọng phần nào phản ánh được tiềm lực tài chính của một doanh nghiệp, khi doanh nghiệp có số nợ lớn hơn số vốn chủ sở hữu thì cho thấy được doanh nghiệp đó đang sử dụng đòn bẩy tài chính lớn và có thể dẫn đến rất nhiều rủi ro.

Điều này chúng ta cũng có thể thấy được công ty đang sử dụng nợp nhiều hơn nguồn tài sản công ty đang có. Một dấu hiệu báo động nếu như tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu lớn hơn 100%. Ngoài ra, bạn cũng có thể theo dõi hệ số khả năng thanh toán về lãi vay nếu như hệ số này nhỏ hơn 5 thì đây là một trong những điểm cần lưu ý.

Ví dụ: Với trường hợp HAG sau thời gian đầu tư với nhiều sản phẩm như ngô, mía đường, cao su, dầu cọ với nguồn quy mô lớn nhưng lượng sản phẩm biến động tiêu cực không hề có kế hoạch khiến doanh nghiệp rơi vào tình trạng nguy hiểm, HAG phải xoay quanh dòng tiền và tỷ lệ nợ cao hơn số vốn chủ sở hữu và chính áp lực trả nợ khiến doanh nghiệp rơi vào tình trạng rất nguy hiểm.

2.2 Doanh thu bị giảm liên tục qua những năm

Là một doanh nghiệp có điều kiện kinh doanh bình thường hya không thì trong giai đoạn đầu tư cho những công ty con của hệ thống thì việc doanh thu bị giảm liên tục cũng đặt ra nghi vấn về việc khả năng sinh lời của đơn vị đó.

Khi những biện pháp cắt giảm chi phí có thể bù đắp được cho việc suy giảm nguồn doanh thu, nhưng công ty cần có sự thay đổi về mặt kinh doanh trong vòng 3 năm nếu không thì việc cắt giảm không mang lại bất kỳ giá trị dài hạn nào.

Cũng như những tường hợp về việc biểu đồ doanh thu chạy ngang hay là đi xuống vì những lý do như: công ty tái cơ cấu, cải tiến về nhà máy, thiết bị mới,…. Hay doanh nghiệp đang có sự chuyển hướng kinh doanh mảng lĩnh vực khác thuộc vào hệ thống tập đoàn điều này làm cho doanh thu đi xuống không thể nào tránh khỏi được.

Ví dụ: trường hợp LMH liên tục đổi tên, thay ban lãnh đạo, chuyển hướng những mảng hoạt động nhưng vẫn không đem lại bất kỳ lợi ích nào cho đơn vị khiến cho doanh nghiệp thua lỗ nghiêm trọng, đứng trên bờ vực phá sản

2.3 Khoản mục “chi phí khác” ở bảng cân đối kế toán lớn hơn bất thường

Những công ty sẽ thường hay có các khoản mục “chi phí khác” hay biến động hay quá nhỏ để định lượng được trên bảng báo cáo kết quả kinh doanh, bảng cân đối kế toán thì là điều rất bình thường.

Nhưng nếu như khoản mục “chi phí khác” lại có giá trị vượt ngưỡng cao hơn bất thường, thì chúng ta cần phải tìm hiểu xem “chi phí khác” này được xuất phát từ đâu và tại sao nó lại cao đến như vậy ? Sau đó, bạn cần phải dự đoán được khoản mục này sẽ còn xuất hiện ở tương lai hay là không?

2.4 Dòng tiền thiếu đi sự ổn định

Dòng tiền được biết đến là một trong những tín hiệu tốt thể hiện được sức khỏe của công ty đó, dòng tiền cũng giống như một dòng chạy lên và xuống. Những khoản mục được thể hiện trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ sẽ cho thấy những giao dịch đang được xử lý nhưng không hề cho chúng ta biết về những giao dịch sẽ xảy ra trong tương lai. Ngược lại, tình trạng thiếu tiền cũng là dấu hiệu cho việc chưa ghi nhận đúng về tình hình kinh doanh của đơn vị.

Nếu như doanh nghiệp có dòng tiền âm có nghĩa doanh nghiệp đó đang thiếu đi tiền tài trợ cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Chúng ta hãy nên xem xét các nguyên nhân dẫn đến việc dòng tiền bị âm đó như thế nào? Vì doanh nghiệp cần phải đảm bảo những khoản vay hay là vì hàng tồn kho tăng lên một cách bất thường,…

2.5 Sự tăng lên của những khoản thu, hàng tồn kho có liên quan đến nguồn doanh thu

Tiền ở những khoản thu hay là trong hàng tồn kho chính là khoản tiền không tạo ra lợi nhuận. trong khi điều quan trọng nhất là phải có đủ lượng hàng tồn kho đáp ứng kịp thời những đơn đặt hàng từ phía đối tác.

Nhưng một công ty lại không muốn những khoản thu này chiếm phần nhiều trong nguồn doanh thu hay trữ quá nhiều hàng tồn kho không thể bán được. Vậy thì doanh nghiệp cần phải xem xét thật kỹ càng về yếu tố này của công ty.

2.6 Liên tục phát ra các cổ phiếu

Việc phát hành cổ phiếu mục đích chính là tăng nguồn vốn, nhiều cổ phiếu được lưu hành trên thị trường thì cũng đồng nghĩa lượng cổ phần doanh nghiệp sẽ bị pha loãng hơn.

Nếu như số lượng cổ phẩn của công ty liên tục tăng 2 hay 3% mỗi năm thì cho thấy công ty đó đang phát hành nhiều cổ phiếu, làm pha loãng đi giá trị của đơn vị.

2.7 Nợ vay luôn cao hơn số tài sản đảm bảo

Hiện nay, có một số công ty luôn duy trì ổn định về tài sản, nợ vay khi ngành kinh doanh của đơn vị không phụ thuộc vào bất kỳ yếu tố theo mùa hay ít bị ảnh hưởng bởi áp lực của thị trường. Kể cả những công ty trong ngành có tính chất mùa vụ, cũng có thể để số nợ nhiều hơn so với khối tài sản bảo đảm.

Khi nguồn nợ vay cao hơn tài sản được đảm bảo nằm trong kế hoạch đã lập ra. Nếu doanh nghiệp để nợ phải trả tăng mạnh mà không hề có bất kỳ tài sản nào bảo đảm cũng là dấu hiệu cho việc sử dụng đòn bẩy quá nhiều, mất cân bằng.

2.8 Giảm biên lợi nhuận nộp

Biên lợi nhuận gộp được hiểu là thước đo về tính sinh lời của doanh nghiệp bằng việc lấy lợi nhuận thu được dựa trên doanh thu trong khoảng thời gian nhất định.

LƯU Ý: Tỷ suất biên lợi nhuận giảm qua mỗi quý, mỗi năm. Vì biên lợi nhuận sẽ thể hiện rõ ràng ở chi phí sản xuất trực tiếp ra hàng hóa hay dịch vụ, biên lợi nhuận cần phải đủ để có thể trang trải được chi phí hoạt động và chi phí nợ của doanh nghiệp

Nếu bạn có bất kỳ vướng mắc nào về nghiệp vụ kế toán cần tháo gỡ MỜI BẠN THAM GIA group FB CỘNG ĐỒNG LÀM KẾ TOÁN để giải đáp NGAY LẬP TỨC bởi đội ngũ kế toán trưởng tại: https://www.facebook.com/groups/congdonglamketoan

Bài viết của Trung tâm đào tạo kế toán Việt Hưng đã nêu ra được dấu hiệu bất thường từ báo cáo tài chính. Hãy tham gia ngay vào khóa đào tạo kế toán thực hành Việt Hưng để được giảng dạy và trao đổi kiến thức, kinh nghiệm trong việc lập và đọc báo cáo tài chính, giúp cho trình độ chuyên môn của bạn được nâng cao hơn.